Renteontwikkeling
Grafiek Rente% 10-jaars NL staatsobligaties 
Aan een jarenlange periode van rentedaling en historisch lage (negatieve) rentes kwam in 2021 een einde. Vanaf begin 2022 is er voor wat betreft de langlopende rente sprake geweest van een scherpe stijging. De top werd bereikt op 2 oktober 2023 met een percentage van 3,27%. Sindsdien is er sprake van schommelingen met een percentage van 2,79% per 4 augustus 2025.
Voor de rest van 2025 en 2026 verwachten we de volgende ontwikkelingen en rentestanden:
- Een verdere (lichte) daling van de langlopende rente vanaf het huidige niveau voor lokale overheden van ongeveer 3% naar 2,5%. Hierbij houden we rekening met een afkoeling van de Eurozone economie als gevolg van de invoering van de invoertarieven door de Verenigde Staten enerzijds en groeistimulansen als gevolg van hogere defensie- en infrastructuuruitgaven anderzijds. Hierbij zal de inflatie in de Eurozone naar verwachting rond de doelstelling van de Europese Centrale Bank (ECB) van 2% uitkomen. Er is ook een risico aanwezig op een hoger dan verwachte rente. Voor dat risico gaan we uit van een rente van 3,5% in 2026 en houden daar rekening mee bij de berekening van het benodigde weerstandsvermogen (zie paragraaf 1.3.3 Weerstandsvermogen en risicobeheersing);
- De korte rentes zijn sterk gerelateerd aan de beleidsrentes van de ECB. Wij verwachten dat daarin gedurende de rest van 2025 nog een beperkte verlaging zal worden doorgevoerd en dat ze gedurende 2026 constant zullen blijven. Dit resulteert in onze verwachting voor de korte rente van 2,0% in 2026.
De rente op nieuw aan te trekken langlopende leningen is begroot op 2,50%. Dit is onveranderd ten opzichte van de begroting 2025. Tegen dit tarief verwachten wij in 2026 leningen aan te kunnen trekken met een looptijd van gemiddeld 10 jaar.
Samenvattend toont onderstaande tabel de renteveronderstellingen voor 2026.
Renteveronderstellingen 2026: lange rente | |
|---|---|
Rente langlopende leningen | 2,50% |
Rente-omslagpercentage | 1,60% |
Rente beklemde reserves | 1,60% |
Rente kortlopende leningen (1-jaars) | 2,00% |
In december 2023 heeft de commissie BBV onder andere de notitie Rente geactualiseerd. Tot en met 2023 was het alleen toegestaan om de werkelijke rente over het vreemd vermogen (naar rato) toe te rekenen aan de grondexploitaties. Dit gold ook voor de toekomstige rentelasten. Met ingang van boekjaar 2025 wordt voor grondexploitaties geen onderscheid meer gemaakt in het BBV, waardoor de rentetoerekening plaatsvindt op basis van de reguliere omslagrente.
Het rente-omslagpercentage (ROP) voor 2026 is 1,60%. Het ROP is het rentepercentage dat wij gebruiken voor de toerekening van de rentelasten aan de taakvelden en grondexploitaties en is 0,10% lager ten opzichte van de begroting 2025. Deze daling komt voornamelijk doordat de verwachte rente op nieuwe leningen lager ligt dan de gewogen gemiddelde rente op af te lossen oude leningen. De omslagrente is gebaseerd op de verwachte rentekosten in het begrotingsjaar 2026.